trzeci, nadodrzański odcinek murów, od Bramy Kłodnej do Bramy Św. Ducha, z zaznaczeniem murów wokół klasztoru franciszkanów

uwagi:
1. istnienie obiektów 20n, 21n. 22C??, 23B??, 25B??, 27C?? wynika wyłącznie z pojedynczych przekazów ikonograficznych
2. wydaje mi się, że obiekty 20n i 21n (a być może również 27C?? i oznaczone ?? obiekty na rysunku 6) były albo basztami nadwieszanymi (a nie pełnowymiarowymi czatowniami) lub domurowanymi do muru budynkami typu prochownia, arsenał lub coś w rodzaju pyrzyckiego Trinkera (Baszty Pijackiej)
3. Brama Mnisia (jeśli posiadała dwie baszty) była zblizona w formie do gdańskiego Żurawia, lubeckiej Holstentor lub malborskiej Bramy Mostowej (z tym że ta ostatnia była dwuprzejazdowa). istnienie północnej baszty (25B??) jest problematyczne, może być to błąd rysunkowy (podobnie może być z basztą flankującą wewnętrzną Bramę Mariacką - 23B??)

oznaczenia:
K - Brama Kłodna
R - Brama Rybacka
Mc - Brama Mączna
B - Brama Bycza
Mr - Brama Mariacka (Mr1 - wewnętrzna)
Dm - Brama Mostu Długiego (Dm1 - wewnętrzna)
24B - baszta flankująca wewnętrzną Bramę Mostu Długiego, cylindryczna lub dwustopniowa
Mn - Brama Mnisia
26B - Baszta Okrągła (Runde Turm), flankująca Bramę Mnisią, cylindryczna lub półkolista
28B - Baszta Białogłówka (Wittkop Turm), cylindryczna lub pólkolista
29B - narożna baszta przy klasztorze franciszkanów, cylindryczna lub ośmioboczna
30B - odkryta w 2004 r. baszta cylindryczna (obecnie zaznaczona na powierzchni), w karcie ewidencyjnej błędnie określona jako Wittkop
D - Brama Św. Ducha (nowa)

Od redakcji: świetne materiały, aż szkoda ich na forum. Tym bardziej, że wrzucamy tutaj ilustracje w załącznikach, coby nigdy nie poginęły na darmowych serwerach, a linkowanie miniatur dodatkowo sprawia, że forum się rozjeżdża. Zatem propozycja - nie lepiej sporządzić cykl artykułów, choćby krótkich, przesłać je w wordzie, a ilustracje w jotpegach na redakcja(at)sedina.pl i cieszyć się z publikacji na stronie głównej z załącznikami w pełnej krasie?

Tak. Ciekawy cykl artykułów.

Torney pisze:Od redakcji: świetne materiały, aż szkoda ich na forum....

I o to chodzi, popieram, tym bardziej, że mjkuna włożył w to dużo serca i wiedzy.

dzięki widać muszę opracować całość

Mam prośbę.
1. Czy byłaby możliwość podania konsekwentnie całej nomenklatury po niemiecku?
2. Cz to „f” u wylotu Hackgasse przy Bollwerku miało jakąś nazwę?
3. 3. Jak dalece precyzyjnie dało by się nanieść przebieg murów, bram i baszt na współczesną (przed 1945) siatkę ulic i parcel, dajmy na plan to w skali 1:1000 na podstawie zachowanych materiałów?

Bachinstitut pisze: Mam prośbę...

2. Cz to „f” u wylotu Hackgasse przy Bollwerku miało jakąś nazwę?

Tu wtrącę swoje trzy grosze, nazwa Hackgasse dla tej uliczki pojawia sie dopiero na poczatku XVIII wieku, wcześniej określano to miejsce nazwą "das stavehl", także "Im Stavel" (odpowiada to określeniu "[ulica] Łaziebna". Poczatkowo nawet wystepowały obydwie naraz, stąd następujący zapis w wolnym tłumaczeniu, cyt.: „[ulica] Łaziebna, nazywana teraz [ulicą] Opłotki” (das Stavehl, jetze die Hack genannt, 1722). Moim zdaniem przy jej wylocie na Bollwerk, jeżeli takowy istniał w średniowieczu, nie było możliwości przejścia na wybrzeże. Pewne jest, że nie znamy żadnej nazwy dla ew. furty w tym miejscu.

spróbuję odpowiedzieć na pytania
ad 1. ok, uporządkuję wszystkie dostępne mi nazwy w przyszłym całościowym opracowaniu
ad 2. furta w tym miejscu istniała conajmniej od końca XVI wieku (widoki Brauna). miała ona postać prostego przejścia w kurtynie muru, szerokości co najwyżej 2-3 m. tego typu furty były częściej spotykane niż bardziej rozwinięte umieszczone w czatowniach. porównywalnymi przykładami są furty zachowane w murach Pyrzyc (przy Baszcie Lodowej i Pijackiej, chociaż one zostały później znacznie zmienione), Kamienia (Furta Maślana, zrekonstruowana od nowa w latach 1930-tych) czy Goleniowa (Wielka Furta Wodna umieszczona przy podstawie Baszty Menniczej). prawdopodobne wydaje mi się założenie, że furta ta powstała w średniowieczu (zazwyczaj wszystkie ulice prowadzące na nabrzeże kończyły się furtami - Stralsund, Kołobrzeg, Gryfice, z dalszych Gdańsk, chociaż w Kamieniu jedna z ulic nie posiadała przejścia na bulwar), jest to jednak jedynie założenie.
co do nazwy Schulz już to wyjaśnił.
ad 3. próbowałem nanosić plan z 1721 roku na kilka innych. zawsze jednak jakiś fragment ulegał zniekształceniu. co do odcinków od Bramy Passawskiej do Odry, wzdłuż Odry, aż do ul. Rycerskiej, przebieg muru dałoby się zrekonstruować (zachowane granice działek), w przypadku pozostałych odcinków należy pamiętać o istniejącej ulicy podmurnej. mur przebiegałby więc nie na osi frontów działek lecz kilka metrów przed nimi (zapewne na wysokości obecnych krawężników) - jest to wyraźnie widoczne na widoku z 1757 roku, gdzie obydwie baszty Prochowe - Pulverturm (36), wyraźnie są zlokalizowane przed działkami, oddzielone od nich przejściem. co do położenia baszt i bram tylko i wyłącznie plan z 1721 roku daje jakiekolwiek możliwości, wydaje mi się jednak (z uwagi na wymieniony na początku problem), że mogłyby powstać rozbieżności do kilku metrów względem stanu faktycznego...

1. Byłbym zobowiązany.
3. Bo ja sobie naniosłem na swój planik.
Odcinek od zamku i na tyłach Baumstraße wychodzi całkiem precyzyjnie.
Bollwerk w miarę także.
Do góry na tyłach Rosengarten - jakoś także.
Ale wzdłuż całego Paradeplatz i Königsplatz - z bardzo dużą rezerwą.